Cúp trong tiếng Italia là Coppa và Coppa cũng là tên một món đặc sản thịt lợn xông khói của nông thôn nước Ý. Carlo Ancelotti, con của một gia đình nông dân chân chính, lại rất mê món này. Phải thế chăng mà ông đã nhai vô số Coppa ở đấu trường châu Âu.
Ở đó, tất cả chúng đang xếp hàng trước mặt ông, rực rỡ trong căn phòng trưng bày cúp ở Santiago Bernabeu. Florentino Perez đã đưa Carlo Ancelotti đến đây vào ngày ông trở thành HLV của Real Madrid. Khi đi ngang qua mỗi danh hiệu Champions League của Madrid, ông lại thấy bóng của mình in trên chiếc Cúp Bạc nhìn ngược lại chằm chằm. Qua ánh mắt đó, sự vĩ đại của CLB này đã thấm vào thân tâm Ancelotti.
Đó là một thủ thuật cũ mà Ancelotti rất rành. Một trò chơi quyền lực mà giới chủ sở hữu dùng bất cứ khi nào họ cần. Khi Gennaro Gattuso đến gặp GĐĐH Adriano Galliani của AC Milan để thảo luận về khả năng chuyển đến Bayern Munich, tiền vệ này được yêu cầu đợi trong phòng trưng bày cúp.
“Hãy nhìn xung quanh, Rino, sau đó chúng ta sẽ nói về nó”. Không cần phải nói gì thêm bởi Gattuso đã kết thúc sự nghiệp của mình tại Milan. Thế nên không lý gì mà Ancelotti không hiểu thâm ý của Perez.
Tuy nhiên, vấn đề chỉ còn là thời gian trước khi Perez dẫn Ance xuống Hành lang Danh vọng bắt đầu với chiếc Cúp C1 đầu tiên năm 1956 mà Real đoạt ở Paris. À, còn thiếu một cái đấy, tại Paris vào cuối tuần này. Ance hiểu điều đó như khi được giao phó sứ mệnh La Decima và ông đã kết thúc nó tại Lisbon năm 2014.
Không có CLB nào thành công trong giải đấu này hơn Madrid và nói thẳng ra là không ai có mối quan hệ gần gũi với nó như Ancelotti. Khi các cầu thủ bước ra sân ở Bernabeu cho trận tứ kết với Chelsea vào tháng Tư, màn vũ đạo trên khán đài phía nam mô tả hình ảnh một vị vua râu ria ném một tấm thẻ in hình Cúp Bạc Champions League trên đó. Vua – Hoàng gia – Ancelotti là logic đúng.
Trận đấu vào rạng sáng Chủ nhật tới tại Stade de France là trận chung kết Champions League thứ tám trong nghiệp sân cỏ của Ance. Massimiliano Allegri được cho là sẽ dẫn dắt Madrid mùa này nhưng rồi HLV này đã gật đầu với Juventus khiến Perez phải nói chuyện với Ancelotti đang dẫn dắt Everton.
Allegri, sau khi chứng kiến màn lội ngược dòng siêu phàm của Madrid trước Man City trong trận bán kết lượt về, đã phải nói rằng: “Tôi phải chúc mừng Carlo vì đã lại làm được một điều phi thường. Đây không phải là một chiến lược gia thời thượng, vẫn bị chỉ trích dữ dội dù vừa thắng lớn. Nhưng những thứ thời thượng đến rồi đi như thời tiết, chỉ bộ đồ xanh xám của Carlo là vượt thời gian”.
Làm thế nào để giải thích tuổi thọ của nghề HLV? Vấn đề kiệt sức mà một trong những người cố vấn của Ancelotti là Arrigo Sacchi đã trải qua chưa bao giờ tác động lớn đến Ance kể từ khi ông vào nghề năm 1995 tại CLB Reggina. 1/4 thế kỷ đã trôi qua nhưng Ance vẫn là củ gừng già cực cay.
Sacchi cho rằng Ancelotti là “đứa con hoang đàng” của mình, mang nhiều nét của huyền thoại Nils Liedholm. Ông có thể trở thành một HLV đại tài hay một tay chủ quán rượu đắt khách. Cuối cùng, ông đã trung hòa bằng cách đưa rạp hát vào phòng thay đồ.
Tính cách điềm tĩnh và vô tư của Liedholm đã để lại dấu ấn khó phai mờ đối với Ancelotti. Đây là một người đàn ông Thụy Điển và đã giành được tất cả những gì có được để giành chiến thắng cùng AC Milan, chơi ở San Siro như thể đó là khu vườn sau nhà của chính mình. Không có gì làm anh ấy buồn.
Trận chung kết Cúp C1 châu Âu năm 1984 là trận đấu đầu tiên mà Carlo tham dự với tư cách là một cầu thủ trong màu áo AS Roma. Tuy nhiên, ông không góp mặt trong đội hình chính vì chấn thương đầu gối nghiêm trọng đã khiến Ancelotti phải ngồi ngoài.
Đó là trận chung kết Cúp C1 giữa AS Roma và Liverpool tại Stadio Olimpico. Áp lực sân nhà và sự kỳ vọng đã khiến ngay cả Liedholm cũng không thể giữ cho các cầu thủ của mình bình tĩnh. “Tôi đã xem nó từ trên khán đài và đã bị tổn thương rất nhiều bởi thất bại đó,” Ancelotti nói.
Thất bại của Liedholm ở Cúp C1 đã được Ancelotti phục hận nhưng chưa bao giờ Ancelotti hết kính trọng tài năng và cách hành xử của tiền bối. Những bài học của Liedholm vẫn là cốt lõi đem đến sự bình tĩnh của Ancelotti khi đoạt danh hiệu vô địch Champions League.
Ngay cả khi chuyển đến Milan, vai trò tiên phong của Liedholm trong việc chuyển đổi bóng đá Italia từ chiến thuật 1 kèm 1 sang khái niệm kèm khu vực đã đặt Ancelotti vào đúng nơi vào đúng thời điểm cho một trong những thay đổi lớn của bóng đá.
Liedholm đi trước Sacchi tại Milan và đặt nền móng cho cuộc cách mạng bóng đá. Vào ngày hạn chót chuyển nhượng năm 1987, Sacchi đã cầu xin ông chủ Silvio Berlusconi mang về một Ancelotti 28 tuổi từ Roma. “Hãy mua cậu ta và chúng ta sẽ đoạt Scudetto”.
Berlusconi đang ăn chơi ở đâu đó trên sườn núi Moritz vào thời điểm đó và không quan tâm lắm. “Arrigo, làm thế nào tôi có thể mua một cầu thủ với đầu gối sắp hỏng như của ông già”. Sacchi không chịu thua: “Chẳng phải Michelangelo đã vẽ bằng trí óc hơn là bằng đôi tay của mình sao? Tôi không bận tâm về đầu gối. Tôi sẽ rất phiền nếu đầu của não của cậu ta không hoạt động”.
Cuối cùng, Berlusconi đã mua Ancelotti. Sacchi đã nói với các HLV thể lực trì hoãn thời gian giới hạn cho bài kiểm tra nước rút 50m để không làm mất tinh thần của tân binh. Điều mà Sacchi đánh giá cao là tính cách và bộ não bóng đá của Ancelotti.
Sacchi viết trong cuốn sách Calcio Totale: “Carlo là một cầu thủ chuyên nghiệp hoàn hảo, một người chơi tuyệt vời, chỉ huy dàn nhạc và cột sống của đội chúng tôi cùng với Baresi và Gullit”. Berlusconi châm biếm: “Một nhạc trưởng không biết đọc nhạc”.
Sacchi tiếp tục: “Carlo rất hào phóng, khiêm tốn, vị tha với đội bóng. Cậu ta có bản chất chân chính của một cầu thủ bóng đá với trí thông minh bóng đá bậc nhất. Thời điểm mà cậu ta nhận bóng thường không bị kèm, rất đúng lúc. Cậu ta luôn biết đối thủ đang nghĩ gì và bù đắp cho sự thiếu tốc độ của mình theo cách đó. Carlo là sức mạnh đằng sau đội đó từ quan điểm chiến thuật và con người”.
Đó cũng là một đội bóng định hình thời đại, một đội bóng đã thúc đẩy bóng đá tiến lên, giống như Ajax của Rinus Michels đã làm trước đó và Barcelona của Pep Guardiola sẽ làm sau đó. Ancelotti đã xuất sắc ở giữa sân, ghi bàn trong trận hạ gục một Real Madrid đang hào hứng bảo vệ danh hiệu tới 5-0.
Ancelotti đã được rèn giũa trong đấu trường Cúp C1 châu Âu hơn là ở Serie A, nơi mà ông chỉ giành duy nhất một Scudetto vào năm 1988. Ông thậm chí còn nói đùa: “Tôi thích ăn Cúp hơn” – một cách chơi chữ Coppa – đây cũng là món ăn khoái khẩu (Coppa là món thịt heo nguội của người Ý) của cậu bé gốc nông dân này.
Tất nhiên, ông đã trở thành HLV đầu tiên vô địch vô địch cả 5 giải đấu hàng đầu châu Âu, nhưng ông vẫn gắn bó với vinh quang Champions League chặt chẽ hơn, đến mức nếu Ancelotti vô địch Champions League vào cuối tuần này, UEFA nên đặt tên ông cho cái Cúp Bạc.
Khi Ancelotti treo giày vào năm 1992, ông đã đến làm việc với Sacchi ở ĐTQG như một đệ tử. “Từ Sacchi, tôi đã học được rất nhiều điều. Ông ấy đòi hỏi rất nhiều ở bản thân và những người bên cạnh. Đó là cách tốt nhất để học hỏi. Ông đã giúp tôi hiểu cách thúc đẩy một đội và một cá nhân trong thời gian ngắn và dài hạn. Sacchi đã dạy tôi một phương pháp luận và cách giao tiếp một cách hiệu quả”.
Có một chủ nghĩa chính thống về Sacchi. Chiến lược gia này muốn thuyết phục tất cả rằng chiến thắng sẽ đến bằng lối chơi pressing và sơ đồ 4-4-2. Sẽ mất thời gian để Ancelotti rời khỏi con đường đó và tìm lối đi cho riêng mình. Ví dụ, tại Parma, ông tán thành việc bán Gianfranco Zola cho Chelsea và từ chối mua Roberto Baggio vì không có vai trò nào cho số 10 trong hệ thống mà ông học từ Sacchi.
Nhưng Juventus đã thay đổi Ancelotti, đặc biệt là Zinedine Zidane đã thay đổi ông mạnh mẽ. Điều quan trọng đối với di sản Champions League của Ancelotti là ông đã phát triển sự linh hoạt trong chiến thuật cùng với các kỹ năng giao tiếp giữa các cầu thủ.
Sự tiến hóa và khả năng thích nghi ở Milan là đáng chú ý. Trong trận chung kết Champions League 2003 với Juventus tại Old Trafford, ông không ngờ Marcello Lippi sẽ đẩy Gianluca Zambrotta lên thay cho Pavel Nedved bị treo giò và để Paolo Montero chơi ở vị trí hậu vệ trái.
Thay vì bám sát kế hoạch ban đầu, Ancelotti yêu cầu Andriy Shevchenko luân phiên hoán đổi vị trí với Rui Costa khiến Montero bị “giết chết” vì không theo được tốc độ và thể lực sung mãn của linh dương xứ Ukraine. Shevchenko nói: “Carlo đã chuẩn bị rất tốt cho các trận đấu lớn”.
Trước khi lâm trận, Ancelotti cho các cầu thủ xem một video tổng hợp hành trình châu Âu của họ, với sự quan trọng của từng cá nhân ở một khoảnh khắc nào đó nhằm khiến toàn đội cảm thấy họ đã đóng góp vào việc đi đến trận chung kết này.
Đây là trò sở trường của Anceloti. Mùa này, ông cũng nhấn mạnh vai trò của những kép phụ như Jesus Vallejo và Dani Ceballos trong việc giúp Real vượt qua Man City.
Sự điều chỉnh chiến thuật mà Ancelotti thực hiện vào năm 2003 đã gây ra cho Juventus tất cả các loại vấn đề và đưa trận chung kết đến chấm luân lưu, đi vào lịch sử như một trong những trận đấu kinh hoàng nhất mọi thời đại. Thủ môn Gigi Buffon sẽ không bao giờ hết ám ảnh vì trận đấu này.
Ancelotti đã tin tưởng và hỏi ý kiến các cầu thủ của ông và vẫn làm thế cho đến ngày nay. Đó là trường hợp của hiệp phụ trong trận bán kết với Man City khi ông ra tận đường biên dọc để nhận phản hồi từ Toni Kroos và Karim Benzema về những gì đội cần trong nửa giờ cuối cùng của trận đấu đó.
“Carlo không bao giờ muốn tự mình làm bất cứ điều gì. Đó là một dấu hiệu của trí thông minh tuyệt vời. Đó là lý do tại sao ông ấy giành chiến thắng ở bất cứ đâu ông ấy đến”, Paolo Maldini chia sẻ.
Tại PSG, ông ý thức được sử dụng Zlatan Ibrahimovic để giúp thực hiện các ý tưởng của mình như kiểu: “Này Zlatan, Verratti luôn lắng nghe cậu. Hãy thuyết phục cậu ta ngừng sử dụng những đường chuyền mềm xèo ưa thích đi”. Khi Ibra lên tiếng, Verratti lập tức tuân lệnh.
Trong trận chung kết năm 2003, Ancelotti đã lắng nghe Shevchenko và chuyển anh từ thứ tự sút 11m đầu tiên đến cuối cùng trong số 5 người thực hiện. “Tất cả chúng ta đều biết điều đó đã kết thúc như thế nào. Milan đã vô địch Champions League và Shevchenko đã sút thành công quả đá phạt đền quan trọng nhất trong lịch sử CLB”, Ancelotti mỉm cười.
Đêm chung kết Istanbul tất nhiên rất khác. Không, đó không phải là một sai số ngẫu nhiên. Milan đã bị loại khỏi Champions League một năm trước đó sau khi dẫn trước Deportivo 4-1 tại San Siro bằng trận thua 0-4 trên sân Riazor.
Đội bóng này thỉnh thoảng “mất điện” và 6 phút trong trận chung kết năm 2005 ở Istanbul là đủ để nhắc Ancelotti về lời nói của ông thày Liedholm rằng trở thành HLV là công việc tốt nhất trên thế giới, nhưng thật đáng tiếc khi các trận đấu không đi theo đúng ý mình.
Trong một thời gian dài, Ancelotti thề sẽ không bao giờ xem lại trận đấu đó, nhưng khi ngồi ngắm gấu tuyết hay câu cá hồi ở Canada, ông đã xem lại nó và nghĩ rằng mình có thể học hỏi từ đó. Ancelotti mong muốn tìm thấy những khoảnh khắc có thể dạy được trong thất bại và lượt đi trước Man City tại Bernabeu có thể được coi là như vậy.
“Casemiro và Kroos đã có một màn trình diễn tuyệt vời, nhưng khi trận đấu bắt đầu cởi mở, chúng tôi cần năng lượng và những cầu thủ trẻ như Eduardo Camavinga và Rodrygo đã cung cấp điều đó”, Ancelotti nói.
Athens năm 2007 không cần thông điệp đầy cảm hứng trước trận đấu. Bất kể đó là trận chung kết Champions League, Ancelotti và Milan đã săn lùng Liverpool cả mùa giải, tạo điều kiện cho đối thủ tiến xa hết sức để có thể báo thù trong trận chung kết.
Pippo Inzaghi không có phong độ cao để thi đấu và đã xuống sức rất nhiều so với Alberto Gilardino. Nhưng Ancelotti và các các cầu thủ biết rằng, đó sẽ là đêm của Super Pippo. Quả nhiên, Inzaghi đã lập cú đúp trong trận đấu, trong khi Liverpool chỉ có 1 bàn nhờ công của De Kuyt.
Vào rạng sáng Chủ nhật này, Ancelotti sẽ có trận chung kết Champions League thứ tư trong 2 thập kỷ với tư cách HLV. Ông sẽ cưỡi ngựa vào Paris với sự phù hộ của Napoleon. Đây là một người may mắn vì đôi khi có vẻ Ancelotti là con mèo có tới 9 mạng nên toàn chết đi sống lại trong vinh quang.
Vận may phủ kín đầu của Ancelotti, như ở trận bán kết năm 2003 khi thủ môn Christian Abbiati thực hiện một loạt các pha cứu thua trước Inter và tại Lisbon năm 2014 khi bàn thắng gỡ hòa ở phút 90+3 của Sergio Ramos đưa trận chung kết với Atletico Madrid vào hiệp phụ.
Nhưng dù may mắn có bao phủ Ancelotti thế nào, chúng ta không thể gạt bỏ tài năng của một người đã có 8 trận chung kết Cúp C1/Champions League ở cả vai trò cầu thủ lẫn HLV. Ancelotti là người sáng tạo ra các nền văn hóa.
Shevchenko nói: “Đối với tôi, Carlo luôn tạo ra mối quan hệ phù hợp để phát huy hết khả năng của cầu thủ. Đấy chính là điểm mạnh nhất của ông”. Trong tất cả những năm ở Milan, Maldini khẳng định “thời đẹp đẽ nhất” là dưới thời Ancelotti. Còn Ibrahimovic tiết lộ: “Tôi đã từng gọi cho Ancelotti khi ông không còn ở PSG chỉ để nói: Chào ông! Thưa ông, ông khỏe không?”.
Bức ảnh chụp Ancelotti với chiếc kính râm của Vinicius Junior, hút xì gà và đùa giỡn với Karim Benzema trong buổi diễu hành xe buýt mui trần để ăn mừng chức vô địch của Real ở Tây Ban Nha gần đây cho thấy HLV vẫn chưa đánh mất khả năng chinh phục tình người vô giá đó.
Đó là điểm chung của Ancelotti với đối thủ Jurgen Klopp vào cuối tuần này. Liverpool có thể là đội mạnh hơn nhưng nói một cách đơn giản, Madrid là Madrid và Carlo là Vua của các Cúp. Ai sẽ nói vào Chủ nhật rằng Ancelotti sẽ không trở lại gặp Perez trong phòng trưng bày Cúp ở Bernabeu để điền vào chỗ trống bằng một cái Cúp khác đoạt ở Paris.
